Społeczeństwa starożytne miały w przeważającej mierze charakter rolniczy. Ludność oddająca się zajęciom nie związanym z rolnictwem, stanowiła zaledwie niewielką ich część. Cechą charakterystyczną tych społeczności było ogromne zróżnicowanie: na jednym biegunie znajdowała się garstka bogatej arystokracji, na drugim – rzesze ówczesnej biedoty. Ważną grupę społeczną stanowili chłopi, pozostający w zależności od władców, świątyń lub właścicieli ziemskich. Na trwałość systemu wpływał fakt, że pozycję społeczną dziedziczono po rodzicach, stąd tez prawie nie było możliwości jej zmiany.
Typową dla starożytnych społeczeństw była instytucja niewolnictwa, która najsilniej rozwinęła się w Gracji i w Rzymie.
Większość społeczeństwa egipskiego stanowili rolnicy, ale wielu Egipcjan pracowało także w budownictwie, w kopalniach i kamieniołomach. Druga pod względem liczebności grupę stanowili rzemieślnicy, zgrupowani w organizacjach przypominających średniowieczne cechy.
Greckie społeczeństwo charakteryzowało się podziałem na arystokrację i wolnych obywateli gminy. Grecka arystokracja nie była zamknięta kastą – można było do niej awansować, pod warunkiem uzyskania odpowiedniego majątku i realizowania arystokratycznego etosu życia. Wszyscy obywatele grackich polis stanowili swego rodzaju elitę względem większości jej mieszkańców, którzy do polis nie należeli – zależnego chłopstwa, niewolników, kobiet i tzw. metojków (cudzoziemców). Kobiety w Grecji nie posiadały obywatelstwa – ich miejscem był dom i rodzina.
Społeczeństwo rzymskie było natomiast społeczeństwem łatwo wchłaniającym obce elementy. Początkowo dzieliło się ono na dwa stany: patrycjuszy, czyli rodów właścicieli ziemskich, oraz plebejuszy, czyli wolnych rolników, kupców i rzemieślników. Warstwą pośrednią byli tzw. klienci, czyli ludzie wolni, ale nie posiadający własnej ziemi czy innych, znaczniejszych środków utrzymania i pozostający w zależności od patrycjuszy.
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech społeczeństw starożytnych jest obecność w nich niewolników oraz wyzwolonych niewolników, tzw. wyzwoleńców. Na Bliskim Wschodzie niewolnicy stanowili w większości służbę, za to w Grecji i w Rzymie byli masowo wykorzystywani jako siła robocza.
Cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu odkryła nie tylko pismo czy koło garncarskie, ale też organizację handlu. Po Egipcjanach pozostały najwspanialsze w całej starożytności zabytki. Eksploatacja bogactw naturalnych idąca w parze z wysokim poziomem rolnictwa decydowały o niesłychanym bogactwie tego regionu w starożytności.
Swój wkład w historię gospodarki wnieśli również Fenicjanie. Przypisywano im wynalazek purpury, naturalnego barwnika wytwarzanego z pewnego gatunku małży, który służył do barwienia tkanin, oraz szkła, choć wcześniej znali je jednak Egipcjanie.
