Kultura

Święta oraz wierzenia obchodzone i wyznawane w Grecji

Trzeba wiedzieć, że większość Greków należy do Kościoła prawosławnego, jednak wiele obchodzonych przez nich świąt korzeniami sięga tradycji przedchrześcijańskich. Krótko mówiąc, miejsce niektórych bóstw starożytnych zajęli święci chrześcijańscy, choćby prorok Eliasz (IIiasz), który na wsiach greckich dalej „odpowiada” za deszcz, burze i zniszczenia poczynione przez wichury. Święty Mikołaj najwyraźniej „przejął obowiązki” Posejdona, opiekując się ludźmi morza. Na przykład Kreteńczycy wciąż wierzą w Przeznaczenie, które na prowincji uosabiają małe duszki, w trzy dni po narodzeniu dziecka decydujące o jego dalszym losie. To dla nich wystawia się talerz ze słodyczami.

Wiara w duchy?

Chrześcijanie nie powinni wierzyć w duchy, ale na przykład na Krecie „spotyka się” je powszechnie. Aktywne są zwłaszcza przez półtora tygodnia po 24 grudnia. Paskudne, włochate „kallikantzaroi” odżywiają się żabami i robactwem, a do domów dostają się przez kominy. Odstraszy je zawieszona na ścianie szczęka świni, trzask garści soli wrzuconej do paleniska bądź fetor starego buta. Szczególnie narażone na przemianę w „kallikantzaros” jest niemowlę urodzone 24 grudnia (powszechnie sądzi się, że takie dziecko zostało poczęte 25 marca, czyli w Dzień Zwiastowania, co, niestety najlepiej mu nie wróży). By dzieciaka ratować, obwiesza się go główkami czosnku. Bardziej skuteczną metodą jest lekkie przypalenie (osmalenie) paznokci u nóg (nie można bowiem zostać „killikantzaros” bez wyraźnie zarysowanych paznokci).

Z dniem św. Jerzego (Georgiosa, 24 kwietnia) zaczyna się tradycyjnie lato. Znaczenie tego dnia opisano m.in. na stronie www.beztajemnic.pl. Jak czytamy, wtedy święci się owce oraz gna je na redyk. Z gór schodzą one z reguły 26 października, w dniu św. Demetriusza (Dimitrisa) – ten dzień wyznacza koniec lata. Możliwe, że połowa Greków ma na imię Kostas, dlatego też dzień św. Konstantyna (21 maja) obchodzony jest wyjątkowo hucznie. Tego dnia drzewka figowe i granatu należy ozdobić wieńcami z oleandra i majeranku, inaczej nie obrodzą (będą myślały, że ich właściciel nie przyszedł, bo umarł).

Ważne daty religijne

8 listopada jest dniem archaniołów Michała i Gabriela, którzy tradycyjnie zabierali dusze na tamten świat. Starsi ludzie na wsi, w noc poprzedzającą to święto, chowają buty, aby święci nie zauważyli ich obecności i nie próbowali powiesić ich za wcześnie ze sobą. 11 listopada z kolei przypada dzień św. Minasa (Menasa). Ten święty, podobnie jak katolicki św. Antoni Padewski, pomaga w odzyskaniu zgub, a na wsi przeważnie zajmuje się zbłąkanymi zwierzętami. Tego dnia surowo zabronione jest plotkowanie. Panie domu związują wtedy wstążkami ostrza nożyczek, których wówczas się nie używa.

Boże Narodzenie w prawosławnej Grecji obchodzi się znacznie skromniej niż w Polsce – głównym świętem religijnym pozostała tam Wielkanoc. W Wigilię po domach chodzą dzieci, śpiewając kolędy, czyli „kalanada”. Tego dnia rozrzuca się też po polach okruchy chleba – zwyczaj ten wyraźnie nawiązuje do tradycji antycznej (chleb zostawia się nawet pod nierodzącymi już drzewami), ugory polewane są oliwą i winem (na podobieństwo antycznego zwyczaju libacji), a zwierzęta karmi się specjalni na ten cel pieczonymi bułkami. Zgodnie z greckim zwyczajem, na wigilijnym stole jest 9 dań. Typowymi potrawami są biała fasola oraz pokruszony chleb „kollyva”, dodany do rosołu.

Similar Posts