Większość prowincjonalnych zamków krzyżackich wykonana była na planie kwadratu lub prostokąta i miała prawie taki sam układ. Główna część zamku obejmowała refektarz, dormitoria, kaplicę, zbrojownię i magazyny, a wszystko to mieściło się w czterech skrzydłach otaczających wewnętrzny dziedziniec. Do tej części zamku mieli dostęp tylko rycerze: wszystkie usługi świadczone przez lokalną społeczność odbywały się na zewnętrznym dziedzińcu. Wiele z prowincjonalnych zamków krzyżackich nie jest zbyt dobrze zachowanych, jednak kilka z nich zostało poddanych renowacji. Jednym z nich jest zamek krzyżacki w Toruniu. Kolejną budowlą jest zamek w Nidzicy. Warto go odwiedzić, jeśli przypadkiem znajdziemy się w okolicy z wolnym popołudniem.
Zamek w Malborku
Zamek w Malborku był niegdyś stolicą państwa krzyżackiego i do dziś pozostaje naprawdę imponującą budowlą. Jest największym pod względem powierzchni zamkiem na świecie, największą ceglaną budowlą w Europie, jedną z najważniejszych konstrukcji średniowiecznej Europy i wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest on otwarty dla zwiedzających i z pewnością wart wycieczki, jeśli jesteś fanem historii średniowiecza.
Najważniejszą cechą zamków krzyżackich była ich funkcja militarna. Aby dobrze spełniały tę rolę, Krzyżacy wykorzystywali naturalne bariery, takie jak wzgórza, jeziora i rzeki. Jeśli nie było naturalnych barier, rycerze tworzyli je, np. usypywali wzgórze lub kopali fosę.
Zamki krzyżackie były prawdziwymi fortecami
Każda część zamku krzyżackiego została zaprojektowana z myślą o jego funkcji militarnej. Budowle te miały bardzo mało okien, a te, które posiadały, były długie i wąskie – bardziej przypominały obwarowania niż okna. Wewnętrzny układ zamków miał ułatwiać szybkie poruszanie się po budynku bez konieczności stawiania stopy na którymś z dziedzińców. Od rycerzy oczekiwano również gotowości do walki w każdej chwili; rzeczywiście, spali w pełni ubrani i w butach.
Naśladowcy
Zamki krzyżackie spełniały swoje funkcje tak dobrze, że miały naśladowców na sąsiednich terenach. Zamek książąt litewskich na wyspie w Trokach, zamki biskupie w Prusach oraz zamki w Rydze i Tallinie wzorowane były na rozwiązaniach krzyżackich.